Fans van chocolademaker Tony’s Chocolonely kunnen hun hart ophalen. Vanaf vrijdag kunnen zij zich weer met een goed gevoel laven aan een bestseller: de reep van wit-framboos-knettersuiker.
Eerder had Tony’s Chocolonely deze reep tijdelijk op de markt, als Limited Edition, maar het merk wilde geen witte chocolade vast in het assortiment, zolang de herkomst van de cacaoboter (het hoofdbestanddeel van witte chocolade) niet traceerbaar was.
“Ik vond het ook nogal opmerkelijk dat we niet konden vertellen waar de cacaoboter precies vandaan kwam toen ik twee jaar geleden bij Tony’s kwam werken“, vertelt logistiek manager Frans Pannekoek te midden van duizenden zakken cacaobonen in de haven van Antwerpen aan Business Insider.
Cacaoboter is één van de belangrijkste ingrediënten van chocolade. Pure chocola wordt hoofdzakelijk gemaakt uit cacaomassa en bevat weinig vet uit de cacaoboon; omgekeerd bevat witte chocola veel cacaoboter en geen cacaomassa.
Tony’s kocht cacaobonen die worden gebruikt voor de cacaomassa in bij coöperaties waar het bedrijf contacten mee heeft, waarbij er toezicht is op de arbeidsomstandigheden om het risico op kinderarbeid en uitbuiting tot een minimum te beperken. Maar de cacaoboter kocht het fairtrade-merk in bij de fabriek waar de chocolade gemaakt wordt.
Inspirator en oprichter Teun van de Keuken - bekend van het programma de Keuringsdienst van Waarde - verweet afgelopen jaar het bedrijf (waar hij formeel geen banden meer mee heeft) de pretentie van slaafvrije chocolade niet waar te maken, bijvoorbeeld omdat de cacaoboter nog niet traceerbaar was.
Maar dat is nu gelukt, volgens Tony's Choconely.
De Belgische fabrikant Barry Callebaut, de grootste chocoladeproducent ter wereld, heeft een aparte tank en een separaat leidingsysteem in de fabriek voor het Amsterdamse chocolademerk aan laten leggen. Van Ham: "Je begrijpt, we zijn best een tijd bezig geweest om ze daarvan te overtuigen."
Bean to bar
Het Amsterdamse bedrijf noemt haar strategie bean to bar, zo vertelt Pannekoek terwijl we van de hal met bonen uit Ivoorkust naar die met Ghana-bonen lopen. Het bedrijf werkt nu in totaal met zes coöperaties die de bonen verbouwen: fairtrade en volgens hun ‘recept voor slaafvrije cacao’ waarbij traceerbaarheid, een hogere kwaliteit, langetermijnsamenwerking en een hogere prijs moeten zorgen voor een leefbaar inkomen van de boer.
Partijen bonen krijgen een uniek nummer. Een soort van track and trace-systeem waarmee het team van Tony’s Chocolonely kan zien waar de bonen in het proces zijn, hoeveel een zak weegt en andere informatie.
Marketing-directeur Pascal van Ham van Tony's: “We zijn ook bezig met ‘Beantracker’, een virtueel platform waar je een zak kan volgen. Zeg maar van bush tot supermarkt. Het traceren is nu nog puur voor intern gebruik. We zijn ook bezig met een vriendenprogramma voor onze fans, hopelijk kunnen zij op den duur real-time kijken waar de cacaobonen van Tony’s Chocolonely zijn.”
100 procent slaafvrij?
Maar zijn ze 100 procent slaafvrij? Dat kan en wil Tony’s Chocolonely niet garanderen, vertelt logistiek manager Pannekoek in het busje onderweg naar de chocoladefabriek van Barry Callebaut. “Voor onze bestaande coöperaties durf ik mijn hand in het vuur te steken dat het daar goed zit. Nu we ook cacaoboter traceerbaar gaan verwerken hebben we veel meer cacaobonen nodig, daarom hebben we afgelopen jaar drie nieuwe coöperaties moeten vinden. En dat is spannend, want er kan altijd iets fout gaan. Dat ze bijvoorbeeld toch gebruik maken van kinderarbeid.”
Het is aftasten, stelt hij. Tony’s Chocolonely wil van binnenuit de industrie veranderen en kiest daarom bewust voor coöperaties waar ze niet de enige klant zijn. “Voor hen zijn we misschien wel het zoveelste Europese merkje dat langskomt, we zijn echt niet de eerste die iets extra’s van ze verlangt. We moeten wederzijds vertrouwen opbouwen.”
Zelf brengt het team regelmatig een bezoek aan de coöperaties en er wordt samengewerkt met NGO’s die verstand hebben van de lokale economie. Pannekoek: “Daarbij doen we ook projecten met NGO’s voor de ontwikkeling van een gebied, om te laten zien dat we niet zomaar een klant zijn. Dat we onze missie serieus nemen.”
Het merk blijft werken aan een slaafvrije chocolade-industrie. “We vinden het belangrijk dat de Afrikaanse boeren weten dat we niet meteen weglopen naar een ander, als ze de fout ingaan. Dat mogen ze één keer doen, misschien een tweede keer, maar daarna niet meer. We zeggen niet na één keer 'doei', maar gaan kijken hoe we samen het probleem - zoals kinderarbeid - op kunnen lossen.”